اصطلاح یونیکورن به یک شرکت راه اندازی خصوصی با ارزش بیش از 1 میلیارد دلار اشاره دارد که معمولاً در صنعت سرمایه گذاری خطرپذیر استفاده میشود. این اصطلاح اولین بار توسط آیلین لی، سرمایه گذار خطرپذیر رایج شد. تک شاخ ها بسیار نادر هستند و نیاز به نوآوری خواهند داشت. سرمایهگذاران یونیکورن به دلیل اندازه بزرگ خود تمایل به ارتباط با سرمایهگذران خطرپذیر و خصوصی دارند. لازم به ذکر است که بسیاری از تک شاخها به سمت عمومی شدن تلاش میکنند.
ویژگی های استارت آپ تک شاخ
تکشاخ بودن یک راهپیمایی نیست و امروزه هر اسب شاخدار داستان خاص خود را با لیستی از ویژگیهایی دارد که به نفع او عمل کرده است. ما چند نکته را که معمولا در همه تک شاخ ها دیده میشوند فهرست کردهایم:
نوآوری مخرب: اکثراً همه تک شاخها در زمینهای که به آن تعلق دارند اختلال ایجاد کردهاند. برای مثال، اوبر نحوه رفت و آمد مردم را تغییر داد. Airbnb نحوه برنامهریزی افراد برای اقامت خود را در حین سفر تغییر داد و اسنپ چت استفاده از شبکههای اجتماعی و غیره را مختل کرد.
اولینها: دیده میشود که تک شاخها عمدتاً شروع کننده در صنعت خود هستند. آنها نحوه انجام کارها را تغییر میدهند و به تدریج برای خود یک ضرورت ایجاد میکنند. همچنین دیده میشود که آنها نوآوری را برای مقابله با رقبایی که احتمال پیشرفت آنها وجود دارد نیز به کار میبرند.
تکنولوژی بالا: یکی دیگر از روندهای رایج در بین تک شاخ ها این است که مدل کسب و کار آنها مبتنی بر فناوری است. Uber مدل خود را با ساخت یک برنامه دوستانه پذیرفته است. Airbnb با استفاده از بهترین شبکه جهانی وب، جهان را کوچکتر از چیزی که وجود دارد به نمایش میگذارد.
گزارش اخیر حاکی از آن است که 87 درصد از محصولات یونیکورنها نرم افزاری، 7 درصد سخت افزاری و 6 درصد بقیه محصولات و خدمات هستند.
تمرکز بر مصرف کننده: 62 درصد از تک شاخها شرکتهای B2C هستند. هدف آنها ساده کردن و آسان کردن کارها برای مصرف کنندگان و بخشی از زندگی روزمره است. مقرون به صرفه نگه داشتن چیزها یکی دیگر از نکات کلیدی این استارت آپها می باشد. به عنوان مثال، Spotify گوش دادن به موسیقی را برای جهان آسانتر کرد.
دارای مالکیت خصوصی: اکثر تک شاخها دارای مالکیت خصوصی هستند که وقتی یک شرکت معتبر در آن سرمایه گذاری میکند، ارزش آنها بیشتر میشود.
بر اساس تحقیقات CB، 361 شرکت خصوصی در سراسر جهان وجود دارد که ارزش آنها بیش از یک میلیارد دلار است. هند 16 سهم از این شرکتها را دارد که 4 درصد از کل سهم را به خود اختصاص داده است. همچنین، هند فقط یک پله پایینتر از انگلستان است که دارای 19 تک شاخ با 5 درصد سهم کلی است.
آیا فقط یک استارت آپ می تواند در نقش تک شاخ باشد؟
پاسخ بله است. Unicorn اصطلاحی است که فقط به «استارتآپهایی» داده میشود که ارزشی بیش از یک میلیارد دارند. استارتآپهایی که ارزش آنها از 10 میلیارد دلار فراتر میرود، تحت عنوان دکاکورن (یک سوپر تک شاخ) دستهبندی میشوند. Dropbox، SpaceX و WeWork برخی از نمونههای دکاکورن هستند. برای استارتآپهای خارج از کانادا، یک اصطلاح انحصاری تحت عنوان نارال وجود دارد که همان یونیکورن میباشد. این بدان معنی است که هر شرکت استارت آپی کانادایی با ارزش بیش از 1 میلیارد دلار، ناروال نامیده می شود. Hootsuite و Wattpad دو نمونه از شرکتهای Narwhal هستند.
لیست استارت آپهای تک شاخ در هند
Flipkart :Flipkart در سال 2007 تأسیس شده است و به عنوان یکی از بزرگترین برندهای تجارت الکترونیک در سراسر هند شناخته می شود. این شرکت در پی موفقیت دو دوست با نام های Sachin Bansal و Binny Bansal پایه گذاری شده است. در میان سایر استارتاپهای تجارت الکترونیک در هند، Flipkart با ارزش فعلی بیش از 15.5 میلیارد دلار پیشتاز است.
PayTM: PayTM که توسط Vijay Shekhar در سال 2010 تأسیس و متعلق به One97 Communications است که در سال 2010 تأسیس شد، درست زمانی که موبایل به تازگی وارد زندگی مردم عادی در هند شده بود. به تدریج One97 Communications از سرویس شارژ تلفن همراه به رزرو بلیط اتوبوس و قطار، فعالکننده پرداخت قبض به یک ارائهدهنده خدمات پرداخت کامل برای مشاغل منتقل شد و PayTM نام گرفت. با ارزشگذاری روزانه حدود 2 میلیارد دلار، PayTM مطمئناً راه طولانی را طی کرده است.
Razorpay: یک استارتآپ فینتک مستقر در بنگلور، که توسط هارشیل ماتور و شاشانک کومار تأسیس شده است. اخیراً ۱۰۰ میلیون دلار بودجه سری D به رهبری GIC، صندوق ثروت مستقل سنگاپور، همراه با Sequoia و سرمایهگذاران فعلی ما، Ribbit Capital، Tiger Global، Y-Combinator تضمین کرده است که با کمک Matrix Partners وارد باشگاه یونیکورن شدند. آنها شرکت را با یک چشمانداز ساده برای کمک به هر کسبوکاری در مسیر پذیرش پرداختهای دیجیتال راهاندازی کردند و در طول سالها، گامهای بزرگی برای تحقق آن برداشتهاند.
Meesho: میشو که توسط Sanjeev و Aatrey Barnwal در سال 2015 تأسیس شد، یک پلت فرم فروش مجدد برای مشاغل کوچک و متوسط فراهم می کند که به آنها اجازه میدهد سرمایهگذاری آنلاین خود را از طریق کانالهای رسانههای اجتماعی مانند Facebook، Instagram و WhatsApp شروع کنند. این شرکت مستقر در بنگلور ظاهراً 100 هزار تأمینکننده ثبتشده را در بیش از 26 هزار کد پستی در بیش از 4000 شهر ثبت کرده است که بیش از 500 کرون INR معادل 68 میلیون دلار آمریکا با نرخ تبدیل فعلی درآمد برای کارآفرینان فردی ایجاد میکند.
PharmEasy: PharmEasy توسط Dhaval Shah و Dharmil Sheth در سال 2015 تاسیس شد که مجموعه کاملی از خدمات مانند نمونه برای آزمایش های تشخیصی، مشاوره از راه دور، تحویل دارو و غیره را ارائه می دهد. همچنین راه حلی برای داروخانه ها برای استفاده از تدارکات همراه با تحویل ارائه می دهد. CRED: استارت آپ فین تک مستقر در بنگلور که توسط کونال شاه در سال 2018 تأسیس شد، با ارزش 2.2 میلیارد دلاری وارد باشگاه یونیکورن شده است. CRED یک باشگاه مخصوص اعضا است که با ارائه پیشنهادهای فریبنده و دسترسی به تجربیات با کیفیت بالا، به افراد برای پرداخت به موقع صورتحساب کارت اعتباری پاداش می دهد. این پلتفرمی است که به کاربران کارت اعتباری اجازه میدهد تا چندین کارت را به همراه تجزیه و تحلیل امتیاز اعتباری خود مدیریت کنند.
شرکت Urban: در سال 2014 توسط Abhiraj Bhal، Raghav Chandra و Varun Khaitan تأسیس شد. شرکت Urban یک پلتفرم یکپارچه است که به کاربران کمک میکند تا متخصصان خدمات برتر، از ماساژور و آرایشگر گرفته تا تمیزکننده مبل، نجار و تکنسین را استخدام کنند. شرکت Urban شبکه ای متشکل از 40000+ متخصص خدمات آموزش دیده ایجاد کرده است و به بیش از 5 میلیون مشتری در کلان شهرهای بزرگ در سراسر جهان خدمات ارائه میدهد.
زتا: زتا که توسط Ramki Gaddipati و Bhavin Turakhia در سال 2015 تأسیس شد، پس از جمع آوری 250 میلیون دلار در دور سرمایهگذاری سری C خود، در سال 2021 وارد باشگاه یونیکورن شده است. زتا یک پلتفرم نئو بانکی برای صدور محصولات اعتباری، بدهی و پیش پرداخت است که امکان خرده فروشی را فراهم میکند. علاوه بر این، زتا راه حلهای دیجیتالی را به شرکت هایی که نیاز به اتوماسیون دارند ارائه میدهد.
BharatPe: این شرکت در سال 2018 توسط اشنیر گروور و شاشوات ناکرانی تاسیس شد. BharatPe اولین کد QR UPI هند را برای بازرگانان راه اندازی کرد و اکنون به سایر خدمات مالی گسترش یافته است. BharatPe در حال حاضر به بیش از 50 میلیون تاجر در 35 شهر در هند خدمات می دهد و در معاملات آفلاین UPI پیشرو است.
Mindtickle: Mindtickle یک راه حل مبتنی بر داده برای آمادگی فروش و توانمندسازی ارائه میدهد که رشد درآمد و وفاداری به برند را تسریع میکند. با Mindtickle، رهبران درآمد و فروش میتوانند به طور مستمر دانش، مهارتها و رفتارهای مورد نیاز برای تعامل موثر با خریداران، تسریع فروش و رشد را ارزیابی، تشخیص داده و توسعه دهند.
اجرای مالیات بر کالاها و خدمات (GST) در هند بر نحوه عملکرد امروز استارت آپها تأثیر گذاشته است. از طریق GST، بسیاری از مالیاتهای غیرمستقیم حذف شدهاند و زیر یک چتر جمع میشوند. از این رو، برخی از قوانین GST برای استارتآپها وجود دارد که باید از آنها پیروی کرد تا تسکین انطباق و مزایای دیگر را برای این شرکتها را به ارمغان آورد.
آیا در ایران استارتاپ یونیکورن وجود دارد؟
در اردیبهشت سال 97 مدیرعامل شرکت اسنپ ادعا کرد که ارزش این شرکت بین 1.4 تا 1.7 میلیارد دلار است و این یعنی اسنپ هم تبدیل به یک شرکت یونیکورن شده است. اما بعد از افزایش چند برابری نرخ ارز در سالی که گذشت مطمئناً دیگر نمیتوان اسنپ را جزو شرکتهای یونیکورن دانست. دیجی کالا هم که عنوان پربازدیدترین سایت فروشگاهی خاورمیانه را یدک میکشد تا مرز یونیکورن شدن پیش رفت اما این شرکت هم به دلیل افزایش نرخ ارز از این موضوع فاصله گرفته است.
ارزش گذاری های تک شاخ
ارزش تک شاخها به طور کلی بر این اساس است که سرمایه گذاران عادی و سرمایه گذاران خطرپذیر تا چه حد احساس رشد و توسعه خواهند کرد، بنابراین همه چیز به پیش بینی بلندمدت بستگی دارد. این بدان معناست که ارزش گذاری آنها هیچ ارتباطی با عملکرد مالی ندارد. در واقع، بسیاری از این شرکتها در ابتدای راهاندازی به ندرت سودی کسب میکنند؛ همچنین سرمایه گذاران و سرمایه داران ممکن است با موانعی روبرو شوند. اگر رقبای دیگری در این صنعت وجود نداشته باشد استارتاپ را به اولین در نوع خود تبدیل میکند. از سوی دیگر ممکن است هیچ مدل تجاری دیگری برای انجام مقایسه وجود نداشته باشد که همین موضوع فرآیند پیش رو را تا حدودی پیچیده خواهد کرد.
سخن پایانی
کلمه “تک شاخ” از یک موجود اسطورهای به یک ویژگی معمولی در بحث های تجاری و مالی راه زیادی را طی کرده است. امروزه شرکتهای تک شاخ زیادی به شهرت رسیدهاند و جایی برای خود در بازار ایجاد کردهاند. با این حال، لازم نیست که هر تک شاخ در نهایت یک استارتاپ موفق باشد. نکته این است که هیچ استارتاپی نباید پس از دست زدن به یک نقطه عطف دست از سرکشی بردارد. امیدواریم این مقاله به شما کمک کند تا در جهت برداشتن قدمهای استوار به سمت آینده مصمم باشید.