بیشتر شرکتها پس از رسیدن به وضعیت تک شاخ، روی IPO (عرضه عمومی اولیه) تمرکز میکنند. اما آیا معیار اصلی همه تنها رسیدن به این نقطه است؟ شاید بتوان IPO را از بهترین اقدامات برای ایجاد سرمایه در شرکتها دانست. در این مقاله، جنبههای مختلف IPO و اینکه چگونه می‌توانید تعیین کنید که آیا شرکت شما برای وضعیت IPO آماده است یا خیر را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
IPO چیست؟
عرضه اولیه عمومی یا IPO فرآیندی است که از طریق آن، یک شرکت خصوصی سهام خود را برای اولین بار در قالب سهام جدید به عموم عرضه میکند. همچنین اقدامی برای جذب سرمایه از سرمایه‌گذاران عمومی است. این یکی از راه‌هایی است که سرمایه‌گذاران خصوصی به طور کامل اهداف خود را تحقق بخشند. گاهی اوقات به عنوان یک استراتژی خروج برای سرمایه‌گذاران یا بنیانگذاران قبلی با درک کامل سود آن ها عمل میکند و این فرصت را برای شرکت فراهم می‌آورد تا با عرضه سهام، از طریق بازار اولیه، خود سرمایه کسب کند. معمولاً شرکتها برای کمک به تقاضای بازار و تعیین قیمت عرضه اولیه، بانک‌‌های سرمایهگذاری را استخدام میکنند.
IPO چگونه کار میکند؟
یک شرکت قبل از عرضه اولیه به عنوان شرکت خصوصی در نظر گرفته میشود که تنها شامل چند سهام‌دار از جمله بنیانگذاران و یا سرمایه‌گذاران حرفه‌ای مانند سرمایه‌گذاران فرشته یا سرمایه گذاران خطرپذیر است. IPO نه تنها به شرکت اجازه می‌دهد تا سرمایه جمع آوری کند، بلکه فرصتی برای گسترش و رشد سریع‌تر آن را هم نیز فراهم میکند. معمولاً شرکت‌‌هایی که وضعیت یونیکورن را به دست آورده اند، یعنی به ارزش ۱ میلیارد رسیده اند، علاقه‌ی خود را برای عرضه عمومی بیان میکنند.
با این حال، شرکتهای خصوصی که سودآوری خود را ثابت کرده‌‌اند و اصول بنیادی خوبی دارند نیز واجد شرایط IPO هستند. یک شرکت باید به مرحله بلوغ برسد که بتواند در برابر قوانین و مقررات کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) بایستد؛ همچنین باید بتواند از منافع سهامداران و مسئولیت خود در قبال آن‌ها مراقبت کند. به طور کلی رقابت در بازار و توانایی شرکت برای مقابله با لیست الزامات، آن را واجد شرایط شروع فرآیند IPO میکند.
زمانی که یک شرکت تصمیم می‌گیرد سهامی عام شود، سهام قبلی خصوصی آن به سهام عمومی تبدیل میشود. ارزش سهام موجود با سهامداران خصوصی قبلی، برابر با قیمت معاملات عمومی میشود. اکنون هر فردی که علاقه‌مند به سرمایه گذاری در شرکت است این امکان را دارد که در حقوق صاحبان سهام شرکت مشارکت کند. بنابراین ارزش جدید حقوق صاحبان سهام شرکت به تعداد و قیمت سهامی که به فروش رسیده بستگی دارد.
فرآیند IPO
فرآیند عرضه اولیه سهام به دو بخش تقسیم میشود، مرحله پیش بازاریابی و عرضه اولیه واقعی. یک شرکت ابتدا برای پذیره‌نویسان تبلیغ میکند، این افراد مسئول ارزیابی و تقبل ریسک شرکت برای پرداخت هستند. از این پذیره‌نویسان برای مناقصه‌های خصوصی درخواست میشود و شرکت برای انجام قراردادهای خود چند نفر را استخدام میکند. این پذیره نویسان می‌توانند در مدیریت بخشهای مختلف فرآیند IPO مانند تشکیل پرونده، بازاریابی، تهیه اسناد و… فعالیت مفید داشته باشند.
مراحل مختلفی که در فرآیند IPO گنجانده شده است به شرح زیر می‌باشد:
1) پیشنهادات: پس از آگهی شرکت، پذیره‌نویسان پیشنهادات خود را با شرح خدمات، قیمتهای پیشنهادی، میزان سهام و همچنین مدت زمان عرضه در بازار ارائه میکنند.
2) انتخاب پذیره‌نویس: شرکت پیشنهادات را بررسی و سپس پذیره‌نویس را انتخاب میکند و قرارداد پذیره نویسی با شرایط خاص تنظیم میشود.
3) تشکیل تیم: تیمی متشکل از پذیره‌نویسان، وکلا، کارشناسان SEC و حسابداران رسمی (CPA) برای رهبری فرآیند تشکیل میشود.
4) مستندات: سند اولیه برای ثبت IPO، بیانیه ثبت S-1 است که به دو بخش تقسیم میشود. این دو بخش شامل دفترچه و اطلاعات بایگانی خصوصی می‌باشد. این سند همچنین شامل اطلاعات مربوط به تاریخ مورد انتظار پرونده است که در طول فرآیند IPO و پیش از عرضه اولیه سهام تحت بازنگری‌های متعددی قرار می‌گیرد.
5) بازاریابی و به‌روز‌رسانی: سهام جدید، توسط پذیره نویسان و مدیران اجرایی به منظور برآورد تقاضای بازار برای تصمیم‌گیری در مورد قیمت عرضه نهایی، از قبل به بازار معرفی میشود. در طول فرآیند بازاریابی، پذیره‌نویسان تجزیه و تحلیل مالی را بر اساس پاسخ بازار تجدید نظر میکنند. این ممکن است شامل تغییر تاریخ صدور یا حتی قیمت IPO نیز باشد. SEC و همچنین الزامات فهرست بورس نیز به خوبی توسط شرکتها مراقبت میشود.
6) هیئت مدیره و فرآیندها: هیئت مدیره‌ای برای رسیدگی به اطلاعات مالی و حسابداری مطابق با الزامات حسابرسی برای گزارش فصلی تشکیل میشود.
7) انتشار سهام: شرکت سهام را در تاریخ از پیش تعیین شده منتشر میکند. انتشار سهام‌دار اولیه به صورت نقد دریافت میشود و به عنوان حقوق صاحبان سهام در ترازنامه ثبت خواهد شد.
8) پس از IPO: مقررات خاصی پس از عرضه اولیه عمومی وجود دارد. پذیره‌نویسان همچنین این فرصت را دارند که سهام اضافی را در مدت زمان مشخص خریداری کنند. هدف اصلی IPO افزایش سرمایه اضافی برای یک شرکت است. علاوه بر این، IPO میتواند به شرکت کمک کند تا هزینه سرمایه را هم برای سهام و هم برای بدهی کاهش دهد.
برای اینکه یک استارتاپ آماده عرضه اولیه شود، چه چیزی لازم است؟
هر ساله چندین شرکت سفر خود را به عنوان یک IPO آغاز میکنند. هند در سال 2021 شاهد رونق بی‌نظیر عرضه اولیه سهام با حدود 125 شرکت در بازار بود. اگرچه بیشترین تعداد IPO در سال 2017 با عدد 172 به ثبت رسید، اما سرمایه جذب شده در سال 2021 بالاترین میزان بود.
این 125 شرکت حدود 18 میلیارد دلار در مقایسه با 10 میلیارد دلار توسط 170 شرکت در سال 2017 جذب کردند. به غیر از کسب بازدهی خوب، شرکتهای فهرست شده در IPO نیز دستاوردهای زیادی را در فهرست‌‌ها و همچنین افزایش تعداد مشترکین تجربه کرده‌‌اند. Zomato و Tatva Chintan Pharma نمونه‌ای از این موارد هستند.
اما چه چیزی لازم است تا یک شرکت برای عرضه اولیه سهام آماده باشد؟ در این بخش به بررسی عواملی می‌پردازیم که یک شرکت IPO را از سایرین متمایز میکند. روند آماده سازی عرضه اولیه حداقل 12 تا 18 ماه قبل از اعلام واقعی آغاز میشود. برخی از عوامل اصلی مورد توجه در این بازه زمانی عبارتند از:
1) هیئت مدیره تاثیرگذار: هنگامی که به فکر معرفی شرکت خود به عموم مردم برای تامین مالی هستید، داشتن هیئت مدیره‌ای با پتانسیل و تصمیمات درخشان بهترین انتخاب است. این مسئله نقش مهمی در معرفی شرکت شما به عنوان یک سازمان معتبر و مطمئن دارد. به همین دلیل است که اکثر شرکت‌‌هایی که روی آماده‌‌سازی IPO تمرکز میکنند، به دنبال کارشناسان تحسین شده از بخشهای مختلف هستند. برای اثبات این حقیقت نمونه‌های زیادی در بازار وجود دارد.
به عنوان مثال، ixigo یک پورتال مسافرتی مبتنی بر هوش مصنوعی است. درست مدتی قبل از اینکه شرکت برای IPO ثبت نام کند، آن‌ها رئیس سابق را به عنوان یکی از اعضای هیئت مدیره استخدام کردند.
2) تجدید ساختار کسب و کار: ممکن است برخی از کسب و کارها به بازسازی داخلی نیاز داشته باشند تا بهترین عملکرد خود را ارائه بدهند. این تصمیمات نیز باید قبل از شروع فرآیند IPO اتخاذ شوند.
3) فیزیکی یا دیجیتالی: کارشناسان ادعا میکنند که در آینده، مشاغل هندی باید به دو روش فیزیکی و دیجیتالی کار کنند. با توجه به این موضوع، معاملات زیادی در حال انجام است که در آن یک تجارت دیجیتال میتواند یک تجارت فیزیکی را به دست آورد و یا بالعکس.
4) پشتیبانی اجرایی: یکی دیگر از جنبههای مهم اما اغلب نادیده گرفته شده از IPO، عملکرد مالی است. در حالی که بیشتر کسب و کارها روی هیئت مدیره پر از مدیران تاثیرگذار تمرکز میکنند، کمترین توجهی به بخش مالی میشود. واقعیت این است که در طول کل فرآیند IPO، شرکت با تعدادی مانع مواجه است؛ به همین دلیل آن ها به تیمی نیاز دارند که بتواند هنگام استرس از آن‌ها حمایت کند. در نظر گرفتن یک مدیر ارشد مالی (CFO) با تجربه، برای شرکت گامی عالی به منظور موفقیت در فرایند IPO است. پس از انتشار عمومی، CFO باید با چالش‌هایی مانند استانداردهای بیشتر گزارش دهی، نظارت اساسی و حسابرسی مواجه شود. کسب و کارها همچنین باید به دنبال افراد با تجربه برای پست‌هایی مانند مدیران، منشی شرکت و غیره باشند.
5) شفافیت مالی: صرف نظر از اندازه یا مدل کسب و کار، شفافیت مالی یک جنبه اساسی از فرآیند IPO را تشکیل می‌دهد. در بسیاری از موارد فقدان صورت‌‌های مالی با‌کیفیت، دلیلی برای از دست دادن جدول‌‌های زمانی عرضه اولیه سهام (IPO) میشود. برای یک استارتاپ یا هر کسب و کاری که عمومی میشود مسئولیت‌پذیری بیشتر، انضباط مالی و برنامه ریزی ضروری است.
قبل از اینکه تصمیم به IPO داشته باشید، چک لیست زیر باید مشخص شود:
رشد: سرمایه‌گذاران تنها علاقه مند به خرج کردن پول خود در یک تجارت سالم و پر رونق خواهند بود. منظور از رشد در اینجا درآمد است. درآمد رو به رشد نشان دهنده این است که شرکت مشتریان جدید بیشتری دارد یا مشتریان قدیمی محصولات بیشتری خریداری میکنند و نرخ ریزش مشتری پایین است. کارشناسان بر این باورند که رشد 30 درصدی درآمد در کارنامه‌ی دو سال گذشته، تضمین میکند که این شرکت بتواند در برابر رقبای خود در بازار بایستد.
سرمایه: اگرچه جمع‌آوری سرمایه دلیل اصلی هر کسب و کاری برای انتخاب IPO است، اما عرضه عمومی در زمانی که کسب و کار واقعاً به سرمایه نیاز دارد، میتواند بدترین تصمیم باشد. باید پول نقد کافی در ترازنامه شما نه تنها برای جذب سرمایه گذاران بلکه برای اینکه شما را قابل اعتماد جلوه دهد، وجود داشته باشد. درست مانند شما، سرمایه گذاران نیز برای پول اینجا هستند؛ آن‌ها می‌خواهند در بازه‌ی زمانی کوتاه شاهد افزایش سرمایه‌ی خود باشند.
اندازه بازار: اندازه بازار بزرگ، نشانگر فرصت و پتانسیل است. این بدان معنی است که شرکت میتواند بدون دردسر زیاد توسعه یابد. اگرچه محاسبه اندازه دقیق بازار مشکل است، اما به طور سنتی با اندازه گیری درآمد کارکنان قدیمی انجام میشود. همچنین عواملی مانند رشد بالا و افزایش مقیاس از شاخص‌های اندازه خوب بازار هستند.
رقبا: زیر نظر داشتن مستقیم و یا غیرمستقیم رقبا مهم است. سرمایه‌گذاران فقط می‌خواهند پول خود را در یک شرط بندی برنده خرج کنند. فرصت کلی IPO و همچنین کل بازار قابل آدرس دهی به رقبا بستگی دارد. تا زمانی که تمایز واضحی بین شرکت مورد بحث و سایر رقبا در بازار وجود نداشته باشد، انجام این معامله دشوار است. یک شرکت سیستماتیک و مسلط به یک بازار بزرگ، توسط سرمایه‌گذاران عمومی ترجیح داده میشود.
اقتصاد واحد: این مورد به تجزیه و تحلیل درآمد و هزینه هر محصول اشاره دارد. در واقع به جداسازی هزینه اصلی کسب و کار کمک میکند و مسیر درستی از نحوه عملکرد در زمان بلوغ را نشان خواهد داد.
رهبری: رهبری خوب باعث اعتماد سرمایه گذاران میشود. مدیر عامل و مدیر مالی، چهره‌های شرکت هستند. خوب است بدانید که چهره‌های مشهور و شناخته شده به جلب توجه عمومی و همچنین سرمایه گذاری کمک میکنند. بنابراین قبل از اینکه به IPO فکر کنید، به هیئت مدیره، مدیران اجرایی و امور مالی مسئول شرکت خود فکر کنید.
الزامات قانونی: شرکت باید یک نهاد قانونمند باشد و تمام مجوزهای لازم و سایر تشریفات را طبق قانون انجام دهد. نداشتن مشکل حقوقی معلق باعث تقویت اعتماد سرمایه گذاران میشود. بنابراین، رهایی از هرگونه مشکل بررسی نیز ضروری است. همیشه خوب است که یک تیم حقوقی داشته باشید تا شما را در این فرآیند راهنمایی کند. آن‌ها همچنین ممکن است برای تهیه اسناد ارائه شده در طول پردازش IPO مفید باشند و اطمینان حاصل کنند که مطابق قوانین و مقررات کمیسیون امنیت و تبادل هستید. علاوه بر این، شرکت باید از پرداخت مالیات و سایر مسئولیت های قانونی برخوردار باشد.
نتیجه: ضروری است که هنگام تصمیم گیری نهایی، تمام جزئیات را با دقت بررسی کنید. مسائل حقوقی و مالی باید بدون نادیده گرفتن سایر کارکردهای مرتبط در اولویت قرار گیرد.
مزایای خرید IPO چیست؟
خرید سهام در IPO مزایای متعددی دارد از جمله:
-پتانسیل رشد بالا
-شانس بالا برای بازدهی بزرگ در دراز مدت
-شفافیت بیشتر مرتبط با قیمت
-مرجع مالکیت سهامداران
-سرمایه‌گذاری‌های کوچک ممکن است سود زیادی به همراه داشته باشد
چگونه می‌توانم سهام در یک IPO بخرم؟
خرید سهام در یک IPO کار پیچیده‌ای است. این روش رایج برای خرید سهام در یک IPO است:
-IPO مناسب را انتخاب کنید
-شما باید یک حساب تجاری/حساب تجاری Demat و کارت PAN با کارگزاری داشته باشید که دسترسی به IPO را ارائه می دهد
-ترتیب وجوه
-مناقصه سهام
-سهمی از سهام دریافت کنید
چگونه می‌توانیم بهترین IPO را پیدا کنیم؟
برای یافتن بهترین IPO باید موارد زیر را انجام دهید:
-کسب و کار را درک کنید
-پتانسیل رشد شرکت را تجزیه و تحلیل کنید
-میزان استفاده از درآمد را بررسی کنید
-پیشینه مروجین را بررسی کنید
-مطالعه رشد مالی شرکت
-دفترچه را با دقت بخوانید
-قیمت و سود سهام را بررسی کنید
سخن پایانی
هنگامی که یک IPO اتفاق می‌افتد، اغلب علاقه‌ی مشتریان آگاه به اوج می‌رسد. اولین و مهم‌ترین گام، کشف و شناسایی زمانی است که شرکت می‌خواهد آن را از طریق محتوای آموزشی مانند وبلاگ ها، ویدئوها، پشتیبانی گوگل و بازاریابی FB به بازار عرضه کند. پلتفرم‌‌های سرمایهگذاری آنلاین عصر جدید حتی وبلاگ‌‌های آموزنده ای را ارائه میکنند که میتواند به مشتریان کمک کند تا قبل از شروع سرمایهگذاری، جنبههای چیست، چرا، و چگونگی عملکرد IPOها را درک کنند.
